CZYM JEST LHS? Linia Hutnicza Szerokotorowa (w skrócie LHS; dawniej zwana Linią Hutniczo-Siarkową) była sztandarowym przedsięwzięciem PKP realizowanym w drugiej połowie lat siedemdziesiątych. LHS miała służyć transportowi rudy żelaza, siarki (co uwidoczniono w nazwie) oraz węgla do ówczesnego ZSRR, bez przeładunku towarów na
O bogatych złożach rzadkich metali na Suwalszczyźnie krążą legendy. Tytan i wanad, których złoża potwierdzono w Polsce, to drogie surowce mające wiele zastosowań w nowych technologiach, w tym wojskowych. To pewnie dlatego nie brak teorii spiskowych dotyczących polskich złóż tych metali. W czasach PRL ich wydobycia miał zakazywać w ZSRR. Teraz wiąże się złożami tytanu stacjonowanie wojsk amerykańskich na Suwalszczyźnie tudzież by w razie konfliktu z Rosją cenne złoża nie wpadły w łapy Putina. poleca Jerzy Ząbkiewicz, inżynier podziemnej eksploatacji złóż, ekonomista, ławnik wyliczył, ile warte mogą być złoża metali na Suwalszczyźnie. Jego zdaniem dysponujemy ok. 376 mln ton czystego żelaza, 96,4 mln ton tytanu i ok. 14 mln ton wanadu. Występują tam również molibden, nikiel, chrom, czy gal, ważny w przemyśle komputerowym. W połowie 2021 r. tona tytanu kosztowała 20-24 tys. dolarów za tonę. Po skatalogowaniu okazuje się, że nasze suwalskie złoża warte są siedem, osiem bilionów złotych. Do tego rachunku możemy dodać również wartość pięknej skały – labradorytu, inaczej anortozytu. Skała otacza suwalską rudę. Jest to rodzaj marmuru, a jednocześnie kamień półszlachetny, z którego po oszlifowaniu wytwarzane są chociażby elementy biżuterii, części elewacji, podłoża, jak też dekoracji – dodaje Ząbkiewicz w rozmowie z Interią. Dlaczego więc takiego majątku nie wydobywa się? Anomalia przeszkadzała samolotom Na początek trochę geologii. W Polsce tytan występuje na Suwalszczyźnie w proterozoicznym masywie zasadowym, znajdującym się ponad 850 m pod ziemią. Są to wanadonośne złoża rud magnetytowo-ilmenitowych. Powstały około 1,5 mld lat temu. W 1956 r. prof. Jerzy Znosko zaprojektował wiercenie IG-1 Szlinokiemie (wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Puńsk), które miało wyjaśnić przyczynę regionalnej pozytywnej anomalii magnetycznej, występującej na obszarze Suwalszczyzny oraz możliwość występowania tam złóż żelaza. Już przed wojną, samoloty przelatujące w okolicy zgłaszały bowiem problemy z funkcjonowaniem kompasu, których działanie zakłócane było przez bliżej nieznaną anomalię magnetyczną. Kolejne zaprojektowane przez J. Znoskę w 1961 r. wiercenia wchodzące w podłoże krystaliczne tego obszaru: Krzemianka 1 i Udryń 1, doprowadziły do odkrycia w dniu 1 sierpnia 1962 r. złoża magnetytu tytano- i wanadonośnego. Przez kolejne 25 lat prowadzono dalsze prace rozpoznawcze, których efektem było udokumentowanie zasobów geologicznych suwalskich rud żelaza. Zasoby te wynoszą w sumie około 1,34 mld ton. Nasze złoża to bogactwa wyjątkowe i zaskakujące, określone zresztą jako intruzja suwalska. Według nauki nie powinny one tu zaistnieć. Oznacza to, że mamy do czynienia z bliżej nieokreślonym wrzutem. Najprawdopodobniej w dawniejszej epoce uderzył tu meteoryt pochodzenia księżycowego– mówi Interii Jerzy Ząbkiewicz. Za Gierka pożyczano na wszystko Już w latach siedemdziesiątych na Suwalszczyźnie zostały udokumentowane dwa złoża rud żelaza, tytanu i wanadu: Krzemianka i Udryń. Dla tych złóż zostały sporządzone i zatwierdzone dokumentacje geologiczne, zawierające wyniki prowadzonych prac geologicznych. Dokumentacje te określają granice złóż, jakość i ilość kopaliny oraz geologiczne warunki występowania złóż. Suwalskie złoża należą do złóż ubogich i występujących na dużych głębokościach (Krzemianka gł. 860-2270 m, Udryń gł. 840-1705 m). Mimo to Polska zdecydował się na eksploatację złóż. To był koniec lat 70, złota epoka brania zagranicznych kredytów. Ekipa Gierka dogadała się z Republiką Federalną Niemiec i pożyczyła 750 milionów marek. Niemcy mieli nadzieję na dostęp do niezwykle cennego pierwiastka– podaje serwis Crazy Nauka. W związku z inwestycją w Suwałkach powstało osiedle dla 30 tys. osób i uruchomiono kopalnię. Wybrana metoda wydobywcza polegać miała na wypłukiwaniu złóż wodą. Suwalski Park Krajobrazowy miał zostać niemal kompletnie zniszczony. Inwestycja, podobnie jak inne pomysły z czasów PRL, padła, zanim dobrze się rozwinęła. Jedyne co udało się się zrobić, to utopić w pomyślę olbrzymie pieniądze. Eksploatacja metali jest cały czas uznawana za nieopłacalną. Złoża zlokalizowane w masywie suwalskim nie mają znaczenia przemysłowego, przede wszystkim ze względu na zbyt niską zawartość metali i dużą głębokość zalegania. Ponadto są one zlokalizowane na obszarze o bardzo wysokich walorach środowiskowych i przyrodniczych. Złoża stanowią więc bardzo ciekawy obiekt geologiczny bez znaczenia praktycznego – informuje Państwowy Instytut Geologiczny. W 2003 r. złoża zostały kolejny raz uznane jako pozabilansowe, jeżeli chodzi o tytan i żelazo, są jednak obiektem zainteresowania ze względu na zawartość wanadu. Analiza porównawcza złóż suwalskich z eksploatowanymi złożami tego typu na świecie wskazująca na możliwość dużej podaży surowców wanadu, tytanu i żelaza z płytko położonych złóż nie wskazuje też, by zagospodarowanie złóż tak głęboko położonych jak w masywie suwalskim mogło być przedmiotem zainteresowania w dającej się przewidywać przyszłości – napisano w Ocenie geologiczno-gospodarczej złóż wanadonośnych rud tytanomagnetytowych masywu suwalskiego. Z oceną tą nie zgadza się Ząbkiewicz, który na łamach Tygodnika Interia twierdzi, że między tym co dziś, a tym co 50 lat temu, mamy niemalże przepaść, jeśli chodzi o rozwój technologii. Górnictwo też pełne jest innowacji. Złoża suwalskie występują co prawda na obrzeżach terenów objętych programem Natura 2000, ale nowe technologie otwierają tę zatrzaśniętą dotąd furtkę. Dzięki współczesnym możliwościom wydobywczym już nie jest to złoże pozabilansowe. Wanad Wanad jest metalem przejściowym, który występuje dość powszechnie na Ziemi, zazwyczaj jednak w niewielkich stężeniach. Wchodzi w skład kilkudziesięciu różnych minerałów, dość rzadko znajdowany jest w postaci rodzimej. Przez długi czas wanad nie posiadał praktycznych zastosowań, przede wszystkim ze względu na problemy z uzyskaniem czystego metalu na skalę przemysłową. Wraz z rozwojem technologii oraz odkryciami nowych źródeł wanadu – np. jako kopalina współwystępująca w kopalniach uranu – jego znaczenie znacznie wzrosło. Większość wanadu stosowana jest do produkcji stopów z żelazem (tzw. żelazowanad) oraz jako dodatek do stali, poprawiający jej wytrzymałość. Wanad dodawany jest także do innych stopów np. z glinem czy tytanem, które stosowane są np. w silnikach odrzutowych. Oprócz metalurgii wanad posiada także inne zastosowania: jako katalizatory w reakcjach chemicznych, w przemyśle szklarskim i ceramicznym, w bateriach, a nawet reaktorach termojądrowych Tytan Dwie najbardziej użyteczne własności tytanu to jego odporność na korozję oraz najwyższy stosunek wytrzymałości mechanicznej do masy. Tytan to lekki metal o szarawym kolorze. Ma wysoką wytrzymałość mechaniczną, jest odporny na korozję (w tym również wody morskiej i chloru). Tytan jest dodawany do żelaza, aluminium, wanadu, molibdenu i innych. Stopy tytanu są wykorzystywane w przemyśle lotniczym (silniki odrzutowe), militarnym, procesach metalurgicznych, motoryzacyjnym, medycznym (protezy dentystyczne, ortopedyczne klamry), sportów ekstremalnych i innych. W pierwszej połowie 2021 r. ceny tytanu i jego pochodnych skoczyły w górę w odpowiedzi na rosnący popyt i spadek wydobycia tytanu w ubiegłym roku, a także zmniejszenie zapasów wiórów tytanowych. Odbicie w przemyśle chemicznym i lotniczym jest kluczowym czynnikiem wzrostu popytu na metal. Potencjalne wykorzystanie pochodnych tytanu w energetyce alternatywnej ma stymulować dalszą ekspansję rynkową. Solidne oczekiwania popytu mają na celu utrzymanie wysokich cen w najbliższym czasie. Jakie są trendy na rynku tytanu? Według danych Asian Metal cena chińskiej tak zwanej gąbki tytanowej wzrosła z poziomu 6,9 dolarów za kg w lipcu 2020 r. do 10,5 dolarów za kg w czerwcu 2021 r. Ceny złomu tytanowego podskoczyły w 2021 r. ze względu na spadek światowych zapasów wiórów, produktu ubocznego produkcji samolotów. Według szacunków IndexBox średnia cena importu złomu tytanu wzrosła z 2,9 dolarów za kg w styczniu 2021 r. do 4,1 dolarów Analitycy oczekują dalszego wzrostu rynku, który wykorzystuje tytan w procesie produkcji, co będzie dalej napędzać ceny w średnim okresie, przynajmniej do czasu pojawienia się nowych pozytywnych danych o wydobyciu tytanu. Głównym czynnikiem napędzającym rynek pozostaje wzrost popytu na tytan ze strony przemysłu farb i lakierów . Dwutlenek tytanu jest jednym z najbardziej poszukiwanych pigmentów i wypełniaczy w przemyśle farb, powłok i tworzyw sztucznych. Popyt na farby i lakiery wyraźnie rośnie w związku z boomem budowlanym i ożywieniem przemysłu motoryzacyjnego. Rosnący trend w budowie super dużych kontenerowców będzie miał znaczenie w perspektywie średnioterminowej i powinien zwiększyć zapotrzebowanie na farby z dwutlenkiem tytanu. Ponowne otwarcie transportu lotniczego i wodnego zwiększy potrzebę odnawiania flot samolotów i doprowadzi do dalszego wzrostu zapotrzebowania na tytan, ponieważ jest to jeden z głównych metali używanych do budowy samolotów i statków. Jeden z największych na świecie producentów samolotów, Airbus, ogłosił plany zwiększenia produkcji, spodziewając się, że popyt na samoloty powróci do poziomu sprzed kryzysu w ciągu najbliższych dwóch lat. Komercjalizacja technologii wytwarzania fotokatalizatorów półprzewodnikowych na bazie dwutlenku tytanu, wykorzystywanych do produkcji paliwa wodorowego, oczyszczania wody, powietrza itp., może stać się nowym bodźcem do rozwoju rynku tytanu. Kto jest kim na rynku tytanu W 2020 roku, po dwóch latach wzrostu, nastąpił spadek produkcji rud i koncentratów tytanu. Wolumen zmniejszył się o 1,2 proc. do 13 mln ton. Pod względem wartości produkcja rudy i koncentratu tytanu nieznacznie spadła do 7,8 mld dolarów w 2020 r., szacowana w cenach eksportowych. Krajami o największej produkcji rudy i koncentratu tytanu w 2020 r. były Chiny (4,2 mln ton), Kanada (2,1 mln ton) i Mozambik (1 mln ton), z łącznym 56 proc. udziałem w światowej produkcji. Za tymi krajami znalazły się RPA, Australia, Ukraina, Norwegia, Senegal, Madagaskar, Kenia, Korea Południowa, Indie i Wietnam, które razem stanowiły kolejne 40 proc. Co więcej, produkcja rudy i koncentratu tytanu w Chinach dwukrotnie przekroczyła wartości odnotowane przez drugiego co do wielkości producenta na świecie – Kanadę. W 2020 r. głównymi eksporterami rud i koncentratów tytanu na na świecie były Republika Południowej Afryki (724 tys. ton), Ukraina (539 tys. ton), Senegal (509 tys. ton), Kenia (400 tys. ton), Korea Południowa (275 tys. ton) i Indie (255 tys. ton), osiągając 86 proc. całkowitego eksportu. Pod względem wartości, Republika Południowej Afryki (486 mln dolarów) pozostaje największym dostawcą rudy tytanu i koncentratu na świecie, stanowiąc 38 proc. światowego eksportu. Drugie miejsce w rankingu zajęła Kenia (157 mln dolarów), z 12 proc. udziałem w światowym eksporcie. Za nią uplasowała się Ukraina z 11 proc. udziałem.
Wszystkie te cementownie są zlokalizowane w pobliżu złóż wapieni lub margli. Produkcja cementu, po załamaniu w 1989 r., w ostatnich latach wykazuje powolny wzrost. W 1980 r. wyprodukowano w Polsce 18,4 mln ton cementu, w 1990 r. 12,5 mln ton, a w 1996 r. -14 mln ton. Polski przemysł cementowy wykazuje oznaki zapóźnienia technologicznego.
Ruda darniowa występująca w podmokłych partiach lasu w pobliżu Żyrardowa (dawniej Rudy Guzowskiej) Sferosyderyt z osadów jury. Jura Krakowsko-Częstochowska Kopalnia rudy żelaza Bergfreiheit w Oberschmiedeberg (późniejsza kopalnia Wolność w Kowarach Górnych), wieża wyciągowa szybu Bahn (Andrzej, Wolność, Główny) Rudy żelaza w Polsce – rudy żelaza występujące i pozyskiwane na terenie Polski. Złoża różnych typów rud żelaza występują powszechnie na terenie Polski, cechują się jednak zwykle niewielkimi rozmiarami i zawierają rudy ubogie w żelazo. Dlatego od ostatniej dekady XX w. nie są w Polsce eksploatowane, chociaż w przeszłości były wydobywane na potrzeby krajowego hutnictwa, budownictwa i w innych gałęzi przemysłu[1][2]. Złoża[edytuj | edytuj kod] Złoża o genezie osadowej[edytuj | edytuj kod] Złoża syderytów (głównie ilastych) zostały udokumentowane głównie w osadach jurajskich, w mniejszym stopniu kredowych lub paleozoicznych. Złoża o znaczeniu gospodarczym występują w trzech rejonach: okolicach Łęczycy, w iłach środkowojurajskich, w których rozpoznano trzy poziomy rudne (z tego dwa o znaczeniu gospodarczym[3]) z syderytami (18–31% Fe) na głębokościach poniżej 30 m. Wydobywano je od 1958 r[4]. Ostatnia kopalnia z tego rejonu działała do końca 1989 r., pozyskując syderyty jako dodatek w produkcji cementu[3]. w pasie od Częstochowy do Wielunia (Częstochowski Obszar Rudonośny), gdzie tworzą trzy poziomy rudne z syderytami (28–36% Fe) w iłach jury dolnej i środkowej. Wydobywano je do 1980 r.[2]. w rejonie Gór Świętokrzyskich (okolice Ostrowca Świętokrzyskiego, Starachowic[3]), głównie w skałach jury i kredy, syderyty o zawartości żelaza 20–35%[2]. Złoża z osadów jurajskich były eksploatowane[5]. Ponadto poziomy sferosyderytów występują w górnym karbonie Górnego Śląska (poziomy o zawartości Fe ok. 39% wydobywano w drugiej połowie XIX w.) i we fliszu karpackim, gdzie pozyskiwano je w kopalniach nieopodal Węgierskiej Górki oraz Ustronia[6]. Złoża wietrzeniowe w postaci piasków żelazistych udokumentowano w NE obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich[7] i wydobywano w Zębcu. Ruda żelaza występowała w postaci limonitu, zawierającego 13–16% tego pierwiastka[3]. Złoża rud darniowych, błotnych, jeziornych występują powszechnie, głównie na Niżu Polskim. Złoża o genezie magmowej[edytuj | edytuj kod] W Krzemiankach koło Suwałk odkryto w latach 60. XX w. duże złoże rud żelaza (27%), tytanu (7% TiO3) i wanadu (0,3% V2O5). Występuje na głębokości poniżej 850 m sięgając do głębokości 2000 m. Występuje w obrębie intruzji gabr i anortozytów. Minerałami rudnymi są magnetyt i ilmenit. Zawiera 0,9 mld ton czystego żelaza, 60 mln ton TiO3 oraz 3 mln ton V2O5[8]. W polskiej części Sudetów znajdują się nieduże złoża magnetytu i hematytu[9]. Złoże magnetytu o genezie hydrotermalnej w Kowarach eksploatowano w Kowarach w kopalni Wolność aż do 1962 r[10][11]. Wydobycie[edytuj | edytuj kod] W 1931 r. wydobywano rocznie prawie 285 tys. ton rudy, w roku następnym doszło do załamania produkcji i uzyskano tylko niecałe 77 tys. ton, wydobycie z 1931 przekroczono dopiero w 1935 r. (332,5 tys. ton), w 1938 r. pozyskano 827,5 tys. ton, a w 1939 wydobyto 1 mln ton rudy[12]. Po wojnie, w roku 1946, wydobyto 387 tys. ton rudy[12], a na przełomie lat 50/60 XX w. wydobywano rocznie ok. 2 mln ton rudy, przede wszystkim ze złóż rejonu Częstochowy, Łęczycy i regionu świętokrzyskiego[13]. Rozmieszczenie geograficzne eksploatacji rud żelaza w 1938 r. wyglądało wg Bohdanowicza następująco: najwięcej, bo 72% krajowego wydobycia uzyskiwano z regionu częstochowskiego, 19% z radomskiego (świętokrzyskiego), 6% z pokładów rud darniowych znajdujących się w wielu regionach Polski, 3% z obszaru krakowsko-śląskiego[14]. Zarówno w okresie międzywojennym, jak i po wojnie zapotrzebowanie przemysłu na żelazo i stal były znacznie większe niż produkcja żelaza z krajowych rud, dlatego znaczne ilości rud o wysokiej zawartości żelaza importowano, np. w 1937 r. wydobyto w Polsce 780 tys. ton rudy, a sprowadzono ze Szwecji i ZSRR ponad 650 tys. ton rudy[15]. Bibliografia[edytuj | edytuj kod] Sokołowski J., 1990: Geologia regionalna i złożowa Polski. Wydawnictwa Geologiczne. Przypisy[edytuj | edytuj kod] ↑ Gabzdyl W., 1999: Geologia złóż. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice, s. 283, 289 ↑ a b c Sokołowski 1990, s. 197, 249 ↑ a b c d Gabzdyl, 1999, s. 289 ↑ Sokołowski 1990, s. 249 ↑ Gabzdyl, 1999, s. 283, 289 ↑ Gabzdyl, 1999, s. 289, 290 ↑ Sokołowski 1990, s. 197 ↑ Sokołowski 1990, s. 197, 249, 250 ↑ Sokołowski 1990, s. 250 ↑ Robert Klementowski: W cieniu sudeckiego uranu. Kopalnictwo uranu w Polsce w latach 1948–1973. Wrocław: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu we Wrocławiu, 2010. ISBN 978-83-61631-12-6 ↑ Gabzdyl, 1999, s. 290 ↑ a b Bohdanowicz, 1952, tab. I ↑ Bolewski A., 1965: Mineralogia szczegółowa. Wyd. Geologiczne, Warszawa, strona 670 ↑ Bohdanowicz, 1952, s. 86, 87 ↑ Bohdanowicz, 1952, s. 87
Jak jest "złoża rud" po niemiecku? Sprawdź tłumaczenia słowa "złoża rud" w słowniku polsko - niemiecki Glosbe : Erzlager. Przykładowe zdania
Zadanie julnagdzie występują w polsce: 1. ruda miedzi żelaza ziemny Odpowiedz 1 ocena Najlepsza odp: 100% o 21:03 rozwiązań: 2 szkolnaZadaniaGeografia To pytanie ma już najlepszą odpowiedź, jeśli znasz lepszą możesz ją dodać Najlepsza odpowiedź blocked 1. Legnica, Głogów2. Suwałki3. Przemyśl, Husów, Sanok, Odolanów, Kościan, Grodzisk Wielkopolski, Międzychód, Drezdenko. o 14:06 Odpowiedzi (2) blocked gdzieś na dole Polski o 17:45
Sishen Mine to jedna z największych odkrywkowych kopalni rudy żelaza na świecie. Położona jest w RPA, w Prowincji Przylądkowej Północnej, niedaleko miasta Kathu
Rudy metali stanowią drugą co do wartości grupę kopalin użytecznych po surowcach energetycznych. Wydobycie ich stanowi ok. 19% wartości światowej produkcji górniczej, przy czym na pierwszym miejscu znajdują się: rudy żelaza – 5,6%, miedzi – 3,1%, złota – 3,1%, uranu – 1,9%, manganu – 1%, ołowiu – 0,9%, a w dalszej kolejności: cynku, cyny, niklu, antymonu, srebra, boksytów i innych. Na bazie tych surowców rozwijają się gałęzie przemysłu takie jak: Hutnictwa żelaza Hutnictwa metali nieżelaznych Przemysłu metalowego Maszynowego Precyzyjnego Środków transportu Elektrotechnicznego i elektronicznego Żelazo - najbardziej rozpowszechniony metal, najczęściej używany do produkcji w dobie XXI wieku. Żelazo nie występuje w postaci wolnej - jedynie jako rudy metali: hematytu i magnetytu, syderytu, limonitu i pirytu. Najbardziej w żelazo bogata jest ruda magnetytu (od 70 do 50%), która swe pochodzenie wiąże z erą prekambryjska, w czasach wielkiej aktywności wulkanicznej Ziemi. Zasoby rud żelaza szacuje się na 800 mld ton a dziś jej średnie wydobycie to 499 mln ton rocznie. Lata wielkiego kryzysu ekonomicznego(1930-1935) obniżyły jej wydobycie; wojna koreańska odwróciła tę sytuację. Największe wydobycie rud żelaza notuje się w: Chinach, Brazylii, Australii - 50 % światowego wydobycia Rosji - 6 % światowego wydobycia Kanadzie - 3,3 % światowego wydobycia Mimo że hutnictwo żelaza jest jednym z najbardziej energochłonnych i surowcochłonnych przemysłów, wiele krajów świata trudni się tym zajęciem. Wykorzystuje się tu: rudy żelaza, topniki, węgiel koksujący, oraz złom, gaz i energię elektryczną. Nie jest to jednak czynnik warunkujący silny lub słabszy rozwój tej dziedziny gospodarki w krajach świata. Za kształtowanie się skali produkcji odpowiedzialny jest rynek zbytu - popyt, zapotrzebowanie na produkty hutnicze, stopień rozwoju gospodarki poszczególnych państw świata zainteresowanych kupnem i sprzedaż produktów pokutniczych, od tempa ich rozwoju i uprzemysłowienia. Wysoka kapitałochłonność hutnictwa żelaza wpływa bezpośrednio na stopień jego wykorzystania w innych gałęziach przemysłu - to stwarza mniejsze jego wykorzystanie w krajach słabo rozwiniętych a większy stopień w krajachwysoko rozwiniętych. Specjalizacja produkcji również wpływa na rozwój tej gałęzi gospodarki. Tak jest przykładowo w Szwecji, która posiada najczystsze złoża rud żelaza a przeznacza je przede wszystkim na eksport a Francja, mimo że posiada jedynie 30 % rudy żelaza wykorzystuje je w pełni na własny użytek. Kraj ten postąpił w tym celu bardzo radykalnie zamykając nierentowne kopalnie i modernizując najbardziej wydajne w celu zwiększenia zysków. Afryka jest krajem posiadającym najczystsze złoża rud żelaza. Mimo to ze względów na trudną dostępność złóż i niską mechanizację nie są one tak eksploatowane, jak pozwalałyby ich zasoby. Wykorzystuje się jedynie złoża łatwo dostępne, z możliwością łatwego przewozu kopalin - są to tereny w Algierii nad Morzem Śródziemnym, w Mauretanii, Sierra Leone, Liberii i Angoli nad Atlantykiem oraz w RPA nad Oceanem Spokojnym. Metale kolorowe w dzisiejszych czasach przeżywają wielki rozkwit - szybciej niż hutnictwo żelaza. Wzrost produkcji tego metalu w Europie i na świecie powodował: wzrost jego zapotrzebowania w wyniku rozwoju przemysłu środków transportu, elektrotechnicznego, maszynowego i metalowego rozwój elektroenergetyki gdyż ta gałąź przemysłu jest bardzo energochłonna. Z tym czynnikiem wiąże się przede wszystkim lokalizacja hut metali kolorowych. Francja jest modelowym państwem w tej dziedzinie - tu jako źródło energii wykorzystano górskie rzeki i potoki. Aluminium - ten lekki metal daje się łatwo obrabiać: kuc, walcować jednak sprawia trudności przy odlewie. Dlatego coraz częściej stosowane są stopy aluminium z domieszkami miedzi i magnezu. Aluminium staje się coraz bardziej powszechny, co potwierdza fakt wzrostu jego produkcji. Jego światowe zasoby kształtują się w następujący sposób: ok. 35% - Węgry, Francja, Jugosławia, Grecja ok. 25% - Jamajka, Surinam, Gujana ok. 25% - Ghana i Gwinea Australia Potęgami w wydobyciu są Jamajka, Gujana, Surinam i Dominikana (razem 30%), za nimi plasują się Australia, Francja, Węgry, Grecja i Gwinea. Miedź wykorzystywana jest do produkcji przewodników i półprzewodników elektrycznych, dlatego stosuje się ja na szeroka skalę w energetyce, energotechnice, motoryzacji, zbrojeniach i telekomunikacji a jej eksploatacja ciągle wzrasta - z 500 tys. (1900) do 5440 tys. (1970). Wraz z rozwojem zbrojeń i w okresach wojny wydobycie tego surowca naturalnie wzrastało. Jej zasoby wynoszą 308 mln ton a jej najbogatsze złoża znajdują się w: Pasie Miedziowym w Zambii - 18 % Północnym i Środkowym Chile USA Kongu Polsce. Największymi producentami miedzi są: Stany Zjednoczone Chile Polska Wielka Brytania, Holandia, Belgia były krajami, w których w historii znajdowały się największe ośrodki hutnicze, mimo że nie posiadają one żadnych zasobów metali, lecz eksportowały je z kolonii. Wielka Brytania podporządkowała sobie kolonie w Afryce, Stany Zjednoczone w Kanadzie oraz do 1971 roku w Chile. Dziś kontrolują one 45 % całkowitego wydobycia. Domieszki dodawane w procesie produkcji do metali szlachetnych wpływają na walory sprężystości, odporności na wysokie temperatury i ciśnienie, twardości, nierdzewności, dlatego wykorzystuje się to potem do produkcji wytrzymałych metali i urządzeń. Ma to na celu wzmocnienie odporności stopu. Te domieszki to: mangan - wydobycie w krajach b. ZSRR (ok. 34% światowego wydobycia), RPA (13%), Brazylii (13%), Gabonie (9%), Indiach (8,9%), Zimbabwe, Zambii i Egipcie chrom - wydobycie w RPA (30%), krajach b. ZSRR (30%), Zimbabwe (20%) i Turcji (17%) nikiel - wydobycie w Chinach (25%), krajach b. ZSRR (19%), Korei Płd. i Płn. (18%), USA (14%), Boliwii, Australii i Portugalii wolfram - wydobycie w Kanadzie (42%), Nowej Kaledonii (28%) i krajach b. ZSRR (16%), RPA (0,7%) kobald - wydobycie w Zairze (50%), Kongu, Zambii, Maroku, Kanadzie, USA i krajach b. ZSRR molibden - wydobycie w USA (64%), krajach b. ZSRR, RPA, Zimbabwe i Peru wanad - wydobycie w RPA, Namibii (łącznie 2230 ton, tj. 28%), Kongu, Angoli i Maroku antymon - wydobycie w Chinach (30%), RPA (20%), Zimbabwe, Algierii i Maroku Ich zastosowanie i wydobycie ciągle wzrasta. Największym zapotrzebowaniem na tego typu produkty wyróżniają się państwa o wysoko rozwiniętym hutnictwie stali - są to USA, Rosja, Japonia, Niemcy, W. Bryt., Francja, Włochy. Tylko Rosja i USA posiadają własne złoża, reszta państw je eksportuje co poprawia handel zagraniczny i umacnia pozycje państw eksportujących. Cyna jest najrzadszym metalem, wydobywa się go w Malezji, Indonezji, Tajlandii, Chinach a także w Boliwii, Peru, Nigerii, Ruandzie, Zairze, RPA, Zimbabwe i Namibii. Cynk spotyka się wraz z rudami ołowiu w postaci rud polimetalicznych. W procesie produkcji czystego cynku trzeba podjąć szereg procesów chemicznych, prowadzących do oddzielenia poszczególnych części składowych. Ich złoża spotyka się w Europie i Ameryce. Metale szlachetne to: rudy złota, srebra i platyny. Pierwsze z nich wykorzystuje się w przemyśle jubilerskim, elektronicznym, monetarnym i innych dziedzinach. Sztabki złota są przechowywane jako rezerwa i zawierają 8% światowych zasobów. Srebro wykorzystujemy przede wszystkim w jubilerstwie oraz jako przewodnik prądu w elektronice i elektrotechnice jako odbicie luster. Srebro znalazło swe zastosowanie również w medycynie jako środek bakteriobójczy i antyseptyczny. Błony światłoczułe również powstają z wykorzystania srebra oraz fluorowców. Najrzadszy i najdroższy metal stanowi platyna, doceniana głównie w jubilerstwie, do produkcji katalizatorów i urządzeń precyzyjnych, chemicznych i elektronicznych. Główni wydobywcy platyny to: RPA Rosja - wraz z pozycja pierwsza stanowi 90 % złóż USA Zimbabwe Kanada Kolumbia. Popyt na ten rzadki metal ustawicznie wzrasta. Jest to bardzo dobry znak. Wielu producentów stosuje coraz częściej ten metal w różnorodnych procesach technologicznych do wyrobu własnych produktów. Jako metal bardzo odporny na wszelkiego rodzaju uszkodzenia fizyczne i chemiczne staje się bardzo przydatny w produkcji wielu urządzeń precyzyjnych. Wpływa to na wzrost ich wytrzymałości a wraz z tym jakości wykonania i przedłuża czas eksploatacji produktu. Uran - najrzadszy pierwiastek, niespotykany w stanie wolnym, ale jako związek pod postaciami rud: granitu i blendy smolistej. W przeszłości zapoczątkowano wykorzystanie tego metalu do produkcji szkła i ceramiki. W 1898 roku stracił swe pokojowe zastosowanie poprzez odkrycie przez małżeństwo Curie radu. Wraz z radem stał się materiałem - pierwiastkiem promieniotwórczym, wykorzystywanym przy produkcji bomb i materiałów wybuchowych. Jest jednym z najrzadszych pierwiastków. Jego zasoby szacuje się na 82,5 mln ton a wydobywa się do m. in. w państwach takich jak: Kanada USA RPA, Afryka Środkowa, Gabon, Niger Australia Rosja Chiny Węgry. Różna jest zawartość tlenku uranu w różnych rudach, zazwyczaj jest niewielka od 0,09% do 1,5%. Dziś eksploatuje się jedynie złoża posiadające 0,1% tego pierwiastka. Wyjątkiem jest RPA, gdzie wydobywa się złoża o mniejszej zawartości. Najbardziej opłacalne są złoża rosyjskie (1,5%), australijskie (1,5%), francuskie (0,9%). Są to również najwięksi jego producenci. Niektóre rudy uranu wzbogaca są mechanicznie, i aby było to opłacalne, te specjalistyczne zakłady lokowane są w pobliżu kopalń - tu znowu widzimy nieodłączny wpływ czynnika lokalizacji, jakim jest bliskość bazy surowcowej. W Europie jedynie kilka firm posiada monopol na wykorzystywanie pierwiastków radoczynnych. Na świecie są to koncerny: Du Pont, Rio Tinto, Kuhlmann. Ten ostatni opanował 25 % udziałów fabryk we Francji. W dzisiejszych czasach istnieje 437 reaktorów, rozlokowanych w 31 państwach świata. Ich działalność wytwarza 17 % całkowitej energii. Mimo ogromnych zniszczeń, które przyniosło w czasie II Wojny Światowej zastosowanie bomb uranowych istnieje kilka zalet wykorzystania energii jądrowej: Niewielka ilość energii jest już skuteczna i łatwa w zgromadzeniu Produkcja tego rodzaju energii jest kilkakrotnie niższa niż energii z gazu czy z węgla kamiennego i brunatnego Nikła ilość odpadów poprodukcyjnych Niewyczuwalne zanieczyszczenie przyrody Nie można zapomnieć również o wadach jej stosowania: Budowanie elektrownii atomowej pochłania wyższe koszt niż elektrowni węglowej Katastrofalne w skutkach awarie w działaniu Przechowywanie szkodliwych odpadów z dala od osad ludzkich przez przynajmniej 500 tys. Lat Szkodliwy skutek psychologiczny
Epoka żelaza. Epoka żelaza – okres dziejów ludzkości następujący po epoce brązu, w której żelazo stało się głównym surowcem w wytwarzaniu narzędzi. Ramy czasowe epoki żelaza są różne i uzależnione od stref geograficznych, zróżnicowania kulturowego i rozwoju społeczno-gospodarczego. W znaczeniu historycznym trwa do dziś
Portale oraz opublikowały zestawienie zasobów mineralnych Polski, opracowane mgr inż. Andrzeja Łodzińskiego. Powstało ono w oparciu o powszechnie dostępne dane geologiczne. Wynika z nich, że nasz kraj dysponuje przeogromnymi zasobami surowców mineralnych. Tyle tylko, że nikt po nie się nie schyla. Suwalskie złoża Zestawienie polskich skarbów zaczyna się, o suwalskich złóż. Mgr inż. Andrzej Łodziński wylicza: „Złoża metali w okolicach Suwałk (tytan, wanad, żelazo i metale ziem rzadkich) - Zasobność – 1 500 000 000 ton rudy (1,5 mld ton); Wartość samego tytanu to 355 000 000 000 dolarów USA (355 mld $). Całkowita wartość złoża przekracza 1 000 000 000 000 USD (bilion dolarów!). Rzecz w tym, że prócz 50 milionów ton tytanu, złoże to zawiera najwyższej jakości rudy żelaza (w całej Europie, włącznie ze Szwecją i Uralem złoża rud żelaza akurat pokończyły się) oraz ogromne ilości bezcennych dla techniki tzw. metali ziem rzadkich. Bez tych metali nie jest możliwa żadna nowoczesna produkcja elektroniczna czy militarna. Ruszenie polimetali na Suwalszczyźnie (podobnie jak i innych bogactw) spowoduje też “zalanie” budżetu szybkimi dochodami. Dzięki temu, że skała, w której znajdują się złoża polimetaliczne jest wolna od niebezpiecznych gazów, a złoża są płytko pod powierzchnią eksploatacja byłaby tania i bezpieczna. W ogóle te bogactwa wiążą się z ogromnym przyrostem dochodów budżetu, co bezpośrednio przekłada się na szybkie wzmocnienie państwa polskiego, w tym Wojska Polskiego. Spodziewane dochody będą tak duże, że Polska po prostu nie będzie miała na co wydawać pieniędzy. Złoża polimetaliczne na Suwalszczyźnie, zwłaszcza ogromne zasoby metali ziem rzadkich wymusiłyby „Alliance cordiale” Polska – Chiny. Po prostu dwa jedyne kraje na świecie, które mają takie zasoby – Chiny i Polska – musiałyby koordynować swoje ruchy, a Chiny zrobiłyby co w ich mocy by te zasoby nie wpadły pod kontrolę ich konkurentów (Rosja, USA, Niemcy)” – podaje portal za polskim inżynierem. Przypomnijmy, że np. amerykański Boeing, kupuje tytan do swych samolotów produkcji od… Rosjan. Tymczasem ogromne jego złoża zalegają właśnie pod piękną ziemią suwalską. Tytan, to stalowoszary, lekki, niezwykle twardy i wytrzymały mechanicznie metal, wykorzystywany jest najczęściej jako dodatek do stali. Stopy tytanowe stosowane są w pojazdach kosmicznych, samolotach, statkach. Produkowane są z nich także narzędzia i implanty chirurgiczne (zastępujące ubytki kostne), elementy żaroodporne, narzędzia skrawające, aparatura laboratoryjna. Tytan jest też składnikiem materiałów ceramicznych, farb i lakierów (biel tytanowa). Jest jego w bród na Suwalszczyźnie właśnie. Suwalskie skarby Na anomalię magnetyczną w rejonie Suwałk pierwsi zwrócili uwagę Niemcy, kiedy przelatujące nad tym terenem samoloty bojowe odczuwały zaburzenia magnetyczne. W 1957 roku prof. Jerzy Znosko i Jan Skorupa z Państwowego Instytutu Geologicznego odkryli tu soczewkowe złoże rud polimetalicznych w skałach anortozytowych (zasadowa skała głębinowa, której odpowiednikiem wylewnym jest bazalt) Dalsze badania w latach sześćdziesiątych minionego wieku pozwoliły na ustalenie zasobów rud w granicach ok. 1,5 mld ton z możliwością ich dalszego powiększenia. Tylko ilość wanadu i tytanu ocenia się na ok. 50 mln ton każdego z nich. Suwalskie polimetaliczne złoże zawierać zresztą mogą wszystkie pierwiastki tablicy Mendelejewa Z kolei w Tajnie, w pobliżu Augustowa, zalega kilkanaście rzadkich metali niezbędnych do produkcji nowoczesnych silników elektrycznych, supermagnesów, luminoforów, półprzewodników specjalnych, nadprzewodników odnawialnych i czystych źródeł energii. Głównym surowcem są związki niobu, zastępujące obecnie w nowoczesnej technologii wanad. Te złoża mogą stanowić co najmniej 80 proc. zasobów Unii Europejskiej! Złoża „Pozabilansowe” Ziemia Augustowska, to cud NATURA 2000, więc nawet borowiny wydobywać tam nie wolno, a co tu mówić o metalach rzadkich. Ponadto, skarbów z ziemi suwalskiej nikt nie wydobywa, bo w,, Bilansie zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce” z 2002 roku, wydanym przez Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie, w dziale,, Rudy żelaza, tytanu i wanadu” zapisano:,, dla złóż rud magnetytowo-ilemitowych występujących w suwalskim masywie zasobowym zostały opracowane i przyjęte w 1996 roku kryteria bilansowości zatwierdzone przez ministra OŚZNiL. Zasoby złóż Krzemianka i Udryń zostały zatwierdzone jako pozabilansowe. W tym stanie, w Polsce, praktycznie brak jest rud żelaza... głównym dostawcą rud i koncentratów tytanowych jest Norwegia oraz Kanada, Wielka Brytania i Niemcy...”. Od tamtego czasu wiele zmieniło się w technologii, czego dowiedli Finowie, ale nadal nikt nie ma odwagi nawet na poważną dyskusję fachowców na ten temat. Dolnośląski tytan Jak informowały w lutym 2011r. Dolnośląskie Surowce Skalne (DSS), z raportu z badań mineralogicznych złoża "Pilawa Górna", wynika, że w tym rejonie są duże złoża tytanu i innych metali rzadkich. DSS zamierzał wystąpić o udzielenie koncesji na rozpoznanie złoża i jego późniejszą eksploatację. "Badania te prowadzone były celem potwierdzenia występowania w złożu związków rzadkich metali. Otrzymana przez emitenta analiza potwierdza, że zawartość minerałów tytanu w złożu "Piława Górna" daje wysokie prawdopodobieństwo możliwości komercyjnego ich wykorzystania oraz stwierdza obecność rud innych metali rzadkich, występujących w żyłach pegmatytowych znajdujących się w złożu" - głosił komunikat spółki. - Przemysłowa eksploatacja rudy tytanu byłaby ważnym elementem rozwoju. Potencjalny sukces w tym obszarze mógłby pozwolić na wprowadzenie na rynek nowych produktów opartych na tytanie, takich jak: koncentraty (półprodukty do dalszej przeróbki chemicznej) oraz produktów bazujących na materiale mineralnym będącym pozostałością w procesie pozyskiwania tytanu (np. mączka mineralna stanowiąca wsad do produkcji takich materiałów budowlanych jak sztuczny kamień, wełna mineralna, szkło, czy też nawozy mineralne) „ - czytamy w komunikacie. Tak się jakoś dziwnie złożyło, że DSS popadło akurat w tym czasie w tarapaty finansowe, a w 2012 roku sąd ogłosił nawet uch upadłość. Co prawda spółka nadal funkcjonuje, ale tytanu nie eksploatuje. Złoża złota, węgla, niklu, gazu Andrzej Łodziński wylicza zaś kolejne skarby: Złoża molibdenu, wolframu, miedzi pod Myszkowem (Jura Krakowsko-Częstochowska). Obok tych metali zawsze występuje złoto, srebro i selen Zasobność – 726 000 000 ton rudy (726 milionów ton); Wartość samego tylko molibdenu – 14 520 000 000 $ (14,52 mld $). Złoża niklu pod Ząbkowicami Śląski. Obok niklu w złożach występuje złoto i platynowce Zasobność – 14 000 000 ton rudy (14 mln ton); Wartość tylko niklu około 4 000 000 000 $ (4,00 mld $). Złoża wysokiej jakości węgla kamiennego na Lubelszczyźnie. Węgiel „zanieczyszczony” jest złotem Zasobność – 40 000 000 000 ton (40 mld ton); Wartość – 4 800 000 000 000 $ (4 800 mld $ = 4,8 biliona $). Złoża węgla brunatnego pod Legnicą Zasobność – 15 000 000 000 ton (15 mld ton); Wartość – 87 000 000 000 $ (87,00 mld $). Złoża złota w różnych lokalizacjach głównie na terenie Dolnego Śląska Zasobność – 350 ton kruszcu; Wartość – 14 000 000 000 (14,00 mld $). Złoża miedzi i złota w rejonie Bytomia Odrzańskiego Zasobność: Miedź – 8 000 000 ton metalu (8 mln ton) Złoto – 100 ton kruszcu Wartość razem około 62 500 000 000 $ (62,50 mld $). Konwencjonalne (nie łupkowe) złoża gazu ziemnego, lokalizacja Ziemia Lubuska, Wielkopolska i Podkarpacie Zasobność – 1,7 bln m3 Wartość – 510 000 000 000 $ (510 mld $) RAZEM (podsumowując tylko wartość tytanu ze złoża pod Suwałkami) 5 847 020 000 000 $ ((5 847,02 mld $ = 5,847 biliona dolarów USA!) Mamy też ropę. Polska w całości leży na ogromnym złożu ropy i gazu (w dodatku daleko wychodzącym w polski szelf bałtycki), bowiem twór geologiczny skał porowatych, który jest jak gąbka nasączony gazem i ropą, zaczynający się w Zatoce Perskiej, a kończący w Morzu Północnym pomiędzy Szkocją i Norwegią osiąga swoją kumulację właśnie w Polsce! Tylko, że to ogromne złoże znajduje się na głębokości 5 km – Polska zachodnia i północna i 7 km – Polska południowo-wschodnia. Te głęboko położone złoża szacowane są na 650 mld ton, co daje 4764,50 mld baryłek. Złoża Arabii Saudyjskiej oszacowane są na 265 mld baryłek!!! Eksploatacja głębokich złóż jest dzisiaj z punktu widzenia technicznego możliwa. Wartość tej ropy, biorąc pod uwagę obecne ceny wynosi – 300,1635 biliona USD. Pod całą Polską znajduje się „gąbka” nasączona największą ilością ropy i gazu – to z ich części Norwegia, Arabia Saudyjska, Iran, Irak, Kuwejt czerpią swoje bogactwa!!! – o tych złożach pisał w 2009 roku w książce „Pola Laska: Alef Stern przypomina portal W Polsce wiele mówi się o łupkach (ang. Shale Gas) zatajając przy okazji informacje o ogromnych pokładach gazu naturalnego w podziemnych zbiornikach (ang. Tighten Gas). Na takich zbiornikach stoją np. dwa miasta polskie: Poznań i Rzeszów – podają w/w portale. Dlaczego nikt nie schyla się po polskie skarby? Teorii jest wiele. Nawet sensacyjnych. Ponoć za poprzedniego ustroju, przeciwni temu byli Rosjanie. No, ale już nie ma Związku Radzieckiego, tak samo jak i polski miłości do braci Rosjan, a mimo to nie kopiemy, nie wydobywamy. Kolejne polskie rządy za słuszne uważają uwagi ekologów o szkodliwości wydobycia. Trudne do wytłumaczenia jest jednak braku zainteresowania polskich władz wydawałby się nieszkodliwymi z punktu widzenia środowiska taki zasobami, jak gorące wody termalne. Szacunkowa wartość możliwości produkcji taniej energii elektrycznej i praktycznie darmowej energii cieplnej – w przeliczeniu na tony paliwa umownego – daje wartość co najmniej 70 razy większą niż wartość zasobów ropy i gazu pod dnem Morza Północnego! Ogólnie uważa się, że Polska wykorzystując geotermię może szybko zwiększyć produkcję energii elektrycznej 15 razy, natomiast pełne możliwości energetyczne naszego kraju to zwiększenie produkcji energii – 150 razy. Fenomen geotermalny w Polsce odkryto w ramach 15 letniego programu badań geologicznych realizowanego za czasów Edwarda Gierka. Portal przypomina też postać prof. Ryszarda H. Kozłowskiego, który jest autorem słów: „Unikalny fenomen geotermalny wskutek zbiegu i nałożenia się czterech płyt tektonicznych pokrywa 80% powierzchni Polski. Tylko północno wschodnia część Polski nie posiada tego potencjału hydrotermalnego i petrotermalnego. W przeliczeniu na tony paliwa umownego wartość energetyczna tego fenomenu co najmniej 70 razy przekracza wartość zasobów ropy i gazu pod dnem Morza Północnego. Polska może produkować praktycznie nieograniczone ilości taniej energii elektrycznej i praktycznie darmowej energii cieplnej.” Jan Wyganowski Źródła: oraz mapa za: 08:41:54Zdziwiony Lepiej przysłowiowo klepać biedę i dbać o to,aby żabki kumkały. Jeżeli choć połowa z tego jest prawdą,to czemu mamy nie wydobywać? 14:41:48Łowca Noo,to teraz już wiemy po co ten przekop mierzei wiedzą co robią 13:51:04Peter Colomkbo Uważam że gra jest warta swieczki skoro Niemcy wraz z polskimi specjallistami w 70 latach tamtego wieku planowali wydobycie sztolniami poziomymi zza terenu parku krajobrazowego a to znaczy ze gorniczo to zloze bylo wiecej niz oplacalne zreszta w polaczeniu ze zlozami miedzi Niemcy oferowali nam wieloletnie nieoprocentowane pożyczki na wydobycie .Mieliśmy im tylko za wicepremiera Pyki towarzysza partyjnego zPZPR-u dostawać glowny urobek metaliczny czyli żelazo , miedź tytamn molibden i wanad w zamian za pierwiastki ziem rzadkich te śladowe jak cer , lit , oraz złoto i srebro które w tych zlozach wystepuja jaki nieznaczne wagowo pierwiastki sladowe. Niemcy zalatwili by swoimi metodami gorniczymi cale wydobycie a my mielibysmy na sprzedaż w latach 80 -tych oczyszczone z domieszek surowce ..oczywisscioe Towarzysze partyjni na taki uklad nie poszli bo Moskwa nie pozwolila ustami wicepremiera Pyki i dlatego PRL nie miał na dokończenie zaczetych masowo inwestycji i spektakularnie upadl na obie lopatki 19:44:39Tamaki Rozumiem,że nikomu nie wpadło do głowy,że sami mieszkańcy nie chcą żadnych kopalni. Mieszkam na Suwalszczyźnie i nie znam ani jednej osoby,która by popierała jakiekolwiek wydobycie złóż na tych terenach. My kochamy tę ziemię za malownicze krajobrazy. 17:01: Wroclaw Myślę że Polacy zaczną wreszcie wydobywać swoje po wiekach poniewierania będziemy godnie moim przypadku moje dzieci i wnuki. 08:36:35Lucille Ahaa, its nice discussion about this piece of writing at this place at this weblog, I have read all that, so at this time me also commenting at this place. Greetings! Very helpful advice within this post! It's the little changes that will make the greatest changes. Thanks a lot for sharing! I've been browsing online more than 3 hours today, but I never discovered any fascinating article like yours. It is beautiful value enough for me. In my view, if all site owners and bloggers made just right content as you probably did, the internet might be much more useful than ever before. 20:59:00Michał Złoża miały być już wydobywane za Gierka , powstało nawet osiedle dla przyszłych robotników które istnieje do dzisiaj, moim zdaniem na pewno ktoś to blokuje ,ceny tych minerałów poszybowały by w dół,wszystkie złoża naturalne są kontrolowane by utrzymywać wartość , przykłady można mnożyć. 13:17:55maly dziwny zbieg okolicznosci ze akurt w tym rejonie amerykanie rozmiescili swoje bazy czyli wszystko wiadomo 00:39:31Sceptyk Co jest czym? Doswiadczenie I krytyczne wejrzenie ... 08:25:30Geos pieniądze, pieniądze będą i znikną wraz z wyeksploatowanymi złożami a nam zostanie krajobraz z Marsa. Unikalne walory Suwalszczyzny mogą trwać wiecznie i przynosić kolejnym pokoleniom wymierne korzyści z turystyki! 03:23:23Max Na poczatek zacznijcie w koncu wiercic te dziury w ziemi i uruchamiajcie geotermie. Rece opdaja - kim wy jestescie ze nie rozumiecie tak oczywistych rzeczy?Dlaczego zwolniliscie prof. Szyszko - oredownika geotermi??? 19:35:09dzeromijo UWAGA jakieś trole mj się przyplątały i negują oficjalne dane z naszymi złożami naturalnymi.. poszukajcie sobie wypowiedzi prof. Ryszarda Kozłowskiego o naprawie gospodarki w Polsce mówi o tych właśnie złożach i się dziwi, że do tej pory nie są wydobywane... może trzymają je dla uprzywilejowanej szlachty z Tahalu ??? 20:56:54P... Przecież Gierek wziął swego czasu pożyczkę z Deutsche Banku, aby pod Suwałkami uruchomić te wielkie złoża i mieli już budować miasteczko dla robotników, tylko pod koniec lat 70-tych coś ucichło. Myślę, że tak jak wg Stasi, Kiszczak zdefiniował stan wojenny, jako coś, co ma służyć wprowadzeniu swoich ludzi na czoło Solidarności, tak oni już zaplanowali wprowadzić kontrolowaną demokrację i aby nam Polakom nie było za dobrze, to kazano zabetonować te złoża. Nie wierzę, że podmioty kontrolujące zasoby ziemskie, tak łatwo oddadzą coś z tego gigantycznego Mainstream, to szambo, utrzymywane przez wąską grupę reklamodawców - bogaczy. Kontrolując informację, kontrolujesz demokrację. Jest fałszywy pluralizm, który u nas akurat przełamał nieco stąd hejterstwo totalne. Totalna opozycja wszystko potwierdza 10:31:17pracownik wiertni jak by nie liczyć gdyby ni udolność polityków i dziwne lobby zagranicznych graczy możemy być liczącym się graczem na rynku światowym wykopać z polityki wszystkich którzy przeszkadzają w byciu potęgom gospodarczą 19:27:04fire Gdyby to były bajki to by o tym oficjalnie mówiono, to co oficjele przemilczają jest prawdą. Tylko Afryka daje się bezkarnie ograbiać z dóbr za broń, wojny i śmieszną pomoc humanitarną mającą znamiona kontroli nad tamtejszą populacją bydłą. Ludzie bronią swego, bydłem się zarządza jak się chce i robi z nim co chce. 16:55:45zulu Kolejna teoria spiskowa tym razem z Wielkim Mocarstwem Buraków i Królestwem Przenajświętszej Cebuli w roli głównej. Dajcie sobie lepiej siana z tymi bredniami i przyznajcie sami przed sobą, że przyszło nam się urodzić i żyć w najbardziej dziadowskim kraiku we wszechświeci. Sad But True. 17:53:38babajaga Pieczę nad zasobami na Suwalszczyźnie ma NATO. Żandarmeria pilnuje naszych złóż przed....? 23:29:42Rumburak Jakimś cudem żaden kolejny rząd nawet nie wspomina o suwalskich skarbach. Moim zdaniem nad tymi złożami już trzymają pieczę zachodnie koncerny, które boją się gwałtownego spadku cen. 20:23:16normalny_geolog Co za bzdury z tym DSS? Żadnego tytanu i ziem rzadkich. Tam jest kopalnia kruszywa, a reszta to co najwyżej mineralogiczne ciekwostki. Reszta to też grube mijanie się z prawdą ;-) Pozdrawiam. 21:33:53strusina Dziwnym zbiegiem okoliczności artykuły tego typu ukazują sie w czasie gdy rządy w Polsce starają się przeciągnąć jeszcze więcej ludzi na swoją stronę. Przerabialiśmy to już zPo i łupkami a teraz PIS i ich anty europejska propaganda. Kim jest właściwie pan Andrzej Łodziński? Do tej pory nie spotkałem się z publikacjami tego autorytetu geologii i ekonomi. Ale jedno jest pewne, następna wycieczka do lasu już tylko z łopatą. 04:19:20albert Widać ze coś z matematyka autora nie tak. Na przykład jeżeli chlelibyśmy sprzedać te ilość węgla na świecie po dzisiejszych cenach my byś my nie mieli zysku 4,8 biliona tylko starty 5,16 biliona bo cena w Polsce za tonę jest 175 dolarów and na świecie 46, to byśmy musieli dopłacić do każdej tony 129 dolarów. to oznacza nici z ex portu a przeciętny Kowalski będzie płacił 129 dolarów więcej niż wszyscy inni na Świecie po to by nabić kabzy lobby węglowemu. Proszę zobaczyć to zestawienie: Ilość węgla (tone) 40000000000 Oceniana wartość ($) 4800000000000 Cena za tonę ($) 120 Cena w Polsce na Listopad 2015 za tone (zl) 700 Cena w Polsce na Listopad 2015 za tone ($) 175 Cena na świecie Listopad 2015 za tone ($) 46 Wartość złoża według polskich cen ($) 7000000000000 Wartość złoża według światowych cen ($) 1840000000000 Strata ($) 5160000000000 Pomysł z energią geotermalną jest bardzo dobry. Problem jest w tym że nie będzie to tanie żeby to uruchomić, i spowoduje wbicie ostatniego gwoździa do trumny przemysłu wydobywczego węgla, gazu i ropy w Polsce. Takie mapki z minerałami można znaleźć każdym kraju. Ten artykuł zapomina że istnieje coś takiego jak koszty wydobycia. W Polsce produkuje się około 500 tysięcy ton miedzi i około 900 kg złota. Żeby dostać te 100 ton złota to zajmie to nam 100 lat. Srebro (1200 ton rocznie ) daje nam dwa razy większy zysk nawet przy 14 dolarach za uncje (złoto po 1000 dolarów za uncje). Prof. Ryszard Henryk Kozłowski który promuje te idee, racze buja w gwiazdach niz realiach gospodarczych. Cena miedzi na rynkach światowych na 5 Grudzień 2015 to 4600 dolarów za tonę. W Polsce produkcja tony kosztuje 3000 dolarów to zysk jest około 1600 dolarów. Inne firmy światowe mają koszty produkcji od 1,5 do 2 tyś. zatonę. Z tych 8 mil. ton miedzi nie dostaniemy 62 mld. $ tylko 12,8 mld. $. Te 100 ton złota z miedzi też nie ma sensu. Złoże ma 8 milionów ton miedzi, roczna produkcja 500 tyś ton miedzi i 900 kilogramów złota. To znaczy za 16 lat złoże się skończy i złoto też i będzie go nie 100 ton tylko około 14 ton. Ja nie jestem żadnym specjalistą w dziedzinie górnictwa, geologij czy ekonomi. Ja jestem zwykłym inżynierem. Żeby to rozwikłać to mi zajęło około 2 godzin na szukanie informacji po internecie i kalkulator. Praktycznie uczeń 3 klasy by doszedł do tych samych wniosków. I niewidem kto może wierzyć w te bzdury napisane w tym artykule. To jest stek propagandowy. Polska ma duży potencjał gospodarczy, ale nie będzie to przemysł wydobywcze. Te mrzonki promowane przez mgr inż. Andrzeja Łodzińskiego i Prof. Ryszarda Henryka Kozłowskiego trzeba w sadzić w bajki. Polska nie jest drugim Kuwejtem i lepiej zęby nie była bo nasz kraj ma znacznie lepszy potencjał gospodarczy. O tytanie i jego opłacalności ze złóż na Suwałkach to proszę poczytać sobie z tego artykułu: Wildze że "mkatana" przekopiował ten artykuł z innych źródeł. 21:55:12Słuchocki Eugeniusz Pozrawiam moja krainę i życze jej ,że są tam złoża rud żelaza i wiedzieli to moi przodkowie ,którzy tam osiedlili się w okolicy i w Suwałkach,bo sami topili tam żelazo ,ja jakoś idę w ich ślady ,choć trochę zmienione. 23:20:45mj @ekonomista Ropa kosztuje teraz coś około 60 USD za baryłkę, a nie 24 czy mniej, więc nie ma żadnego problemu z opłacalnością wydobycia dla Rosji(abstra[...]ąc od tego czy podane przez Ciebie ceny są akurat prawdziwe). Zysk tylko mniejszy niż wcześniej. Obecny spadek cen ropy spowodował np., że w USA wydobycie ropy łupkowej przestaje być opłacalne, gdyż jego koszty są większe niż wspomniane 60 USD. Ten sam ekonomiczny mechanizm działa także w przypadku innych kopalin, w tym wanadonośnych rud tytanomagnetytowych na Suwalszczyźnie. Wychodzi, że na teraz ich wydobycie jest nieopłacalne. Nie znaczy to, że kiedyś nie może być inaczej. Musiałaby tylko odpowiednio wzrosnąć cena wanadu/tytanu. Trzeba mieć jednak na uwadze, że zawartość V jest w tych niska na tle innych eksploatowanych złóż, a głębokość zalegania duża (głębiej niż 800, a zatem koszt budowy kopalni bardzo wysoki). A na świecie są rozpoznane bogatsze złoża występujące na powierzchni. PS. O ekologii nie wspomniałem nawet - to zupełnie inny problem. Ja jestem geolog a nie ekolog. Staram się wypowiadać na tematy, o których mam jako takie pojęcie. Obecnie to rzadka cecha wśród naszego społeczeństwa. A w sprawie polimetalicznych "złóż" Suwalszczyzny, zrobiłem jakiś czas temu dla własnej ciekawości mały research, zainspirowany różnymi publikacjami/akcjami, które miały miejsce ostatnio w Suwałkach w związku z tym tematem. PS2. W ramach dokształcania dla zainteresowanych: Definicja złoża: Coś o samych suwalskich złożach: 07:25:44ekonomista ..chciałbym sie nie zgodzić z "mj" przytacza publikacje ekologów, poza tym państwa arabskie wydobywają ropę naftową za przysłowiowego dolara za baryłkę, Rosja za 24 $, i jakoś sie Rosjanom opłaca wydobywać za 24 x drożnej. Nalezy sie trochę zastanowić co sie pisze 20:57:56mj Pomieszanie paru faktów (rzeczywiście mamy duże złoża węgla kamiennego i brunatnego czy miedzi) i kompletnych bzdur. Te drugie w opublikowanym tekście niestety dominują. Totalnym odlotem są dywagacje na temat rzekomych zasobów węglowodorów w Polsce ("Polska w całości leży na ogromnym złożu ropy i gazu"). Bzdurą jest np. to, że złoża żelaza w Europie się pokończyły. Zresztą rud żelaza nie opłaca się eksploatować podziemnie, a w Europie na powierzchni, na tarczach bałtyckiej i ukraińskiej, potencjalnych złóż żelaza nie brakuje (BIF - banded iron formations). Nie mówiąc już o innych kontynentach, wszędzie tam gdzie odsłaniają się skały prekambryjskie. Żelazo jest bardzo pospolitym pierwiastkiem w skorupie ziemskiej. Co do byłych złóż Krzemianka i Udryn (byłych - bo jak napisano zostały one wybilansowane jakiś czas temu i obecnie formalnie nie są uznawane za złoża) to takie wyjątkowe to one niestety nie są. Oczywistym jest, że żelazo w nich nie ma żadnego znaczenia. Potencjalnie cenne byłyby wanad, tytan plus inne rzadkie pierwiastki. Jednakże zawartość wanadu jest stosunkowo niska (stąd wykreślenie tych złóż z bilansu zasobów). Ceny tytanu czy wanadu nie są tak wysokie, aby dawało to nadzieję na opłacalne wydobycie w obecnych uwarunkowaniach ekonomicznych. Obecnie nie brakuje tytanu i wanadu, a ceny tych pierwiastków są niskie. Na świecie jest kilka wstrzymanych projektów dotyczących odkrywkowego wydobycia rud wanadu ze złóż dużo bogatszych w wanad niż suwalskie. 19:47:21wigraszek ZOSTAWCIE PIĘKNĄ SUWALSZCZYZNĘ W SPOKOJU! 11:12:02hmm a później w miejscu jezior będą puste zbiorniki. Chyba że deszczówkę będą zbierać:/ Jeżeli chcesz otrzymywać od nas informacje o nowych wiadomościach w serwisie podaj nam swój e-mail. Kupno Sprzedaż EUR USD GBP CHF
Strona internetowa. Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław” – polskie przedsiębiorstwo z branży górniczo-hutniczej (od 2020 tylko hutniczej), istniejące od 1955 w Bukownie. Jedyny w Polsce producent cynku [2] .
Warszawa 1963. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. liczne il. liczne mapy. plany. opr. pł. oryg. obwoluta. 25 “Z dziejów techniki”.Niezmiernie rzadkie w handlu antykwarycznym, nakład jedynie 1690 egz!!! zł1 w magazynie Dodatkowe informacjeDodatkowe informacjeRok1963AutorRADWAN MieczysławObszarG. Świętokrzyskie, KielecczyznaPokrewne produktyStrona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Pamiętaj, że w każdej chwili możesz zmienić ustawienia dotyczące cookies w ustawieniach swojej przeglądarki internetowej. Akceptuj Czytaj więcej
Ukraina w posiadaniu największych złóż! Największą jakość mają magnetyty i hematyty, zawierające nawet do 70% metalu. Znacznie mniej zasobne są limonity i syderyty (składy osadowe). W dzisiejszych czasach odchodzi się od eksploatacji złóż gorszej jakości, ponieważ przewóz i
Dodatkowe zdolności przeładunkowe "Na ten rok zakontraktowanych jest 10,5 mln ton węgla, który ma przypłynąć do Polskich portów, ale udało się wygospodarować dodatkowe 4,5 mln ton zdolności przeładunkowych" - poinformował wiceminister. Wskazał, że najwięcej zakontraktowano do portu Szczecin-Świnoujście oraz do portu w Gdańsku. Nie będzie problemu z przyjęciem i wyładunkiem "Czekamy teraz na gestorów ładunków, aby te dodatkowe moce przerobowe naszych portów wypełnić kontraktami. Aby cała operacja przebiegła sprawnie pod względem logistycznym potrzebujemy szeregu informacji. Np. kiedy przypłyną statki, jakiej będą ładowności, jakiej długości etc. Współpraca z naszymi spółkami węglowymi i energetycznymi układa się bardzo dobrze, dlatego jestem przekonany, że cały projekt zakończy się sukcesem. Na poziomie operacyjnym role koordynatorów pełnią zarządy portów. Nie będzie problemu, żeby węgiel przyjąć w porcie i go wyładować" - dodał. Pieniądze to nie wszystko - Krzysztof Pietraszkiewicz Współpraca między portami bałtyckimi Grzegorz Witkowski zapewnił o dobrej współpracy pomiędzy zarządami wszystkich polskich portów bałtyckich oraz między operatorami w portach. Podkreślił, że operatorzy rozumieją powagę sytuacji. Wiele podmiotów będzie zainteresowanych przewozem węgla w głąb kraju - przyznał. Wiceminister dementuje medialne doniesienia Wiceminister infrastruktury odniósł się także do ostatnich doniesień medialnych w których twierdzono, że polskie porty nie poradzą sobie z przeładunkiem dodatkowych ilości węgla. "Informacje o tym, że porty nie są w stanie przeładować dodatkowych ilości węgla, są nieprawdziwe. Rokrocznie pobijamy kolejne rekordy w przeładunkach. Jeśli w ubiegłym roku polskie porty przeładowały 113 mln ton towarów, to są w stanie przeładować o kolejne 7 czy 8 mln ton więcej" - podkreślił. Przeładunki zboża i rud żelaza z Ukrainy Poinformował, że w tym roku przeładunki wzrosną po raz kolejny. "Zwiększone są przeładunki zboża z Ukrainy czy rudy żelaza z Ukrainy, ponieważ porty ukraińskie na Morzu Czarnym zostały zablokowane" - stwierdził. Witkowski wskazał, że w samym porcie Szczecin-Świnoujście powinno zostać przeładowanych ponad 520 tys. ton samej rudy (w tym rudy żelaza i niklu w tym roku) z Ukrainy. Towary w portach przeładowywane są przez operatorów, którzy mają swoje stawki dzierżawne, mają umowy długoterminowe, urządzenia wyładowcze i załadowcze - przypomniał wiceminister. Najważniejsze jest planowanie "Najważniejsze, jeśli chodzi o przeładunki w portach, jest planowanie, aby statki były rozładowywane na czas, ponieważ ich postój na redzie w oczekiwaniu na rozładunek czy załadunek generuje dodatkowe koszty" - podkreślił Witkowski. Sonda Czy rozumiesz, dlaczego węgiel jest obecnie tak drogi?
Ruda Żelaza jest drugim poziomem rudy oraz jedną z najczęstszych rud na mapie. Jej alternatywą jest Ruda ołowiu. Podobnie jak każdą rudę, można ją przetopić i stworzyć z niej narzędzia oraz bloki. Żelazo jest jednym z najważniejszych surowców w grze, ponieważ tworzy się z niego dużą ilość przedmiotów. Wykorzystywane jest również do stworzenia Żelaznego Kowadła, z
Rudy żelaza, tytanu i wanadu.. 2013-10-21, godz. 15:08 Rudy żelaza, tytanu i wanadu W Polsce w XX wieku prowadzono wydobycie rud żelaza w wielu kopalniach w rejonach: częstochowskim, kieleckim i łęczyckim. Były to rudy żelaza występujące w skałach osadowych w postaci syderytów lub piasków żelazistych. Zasoby osadowych rud żelaza zostały skreślone z krajowego bilansu zasobów kopalin decyzją Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa już w 1994 roku, gdyż parametry tych złóż nie spełniają warunków dla rud bilansowych. Od tego czasu w Polsce brak jest opłacalnych do eksploatacji złóż rud żelaza. W suwalskim proterozoicznym masywie zasadowym występują złoża wanadonośnych rud magnetytowo-ilmenitowych. Zostały one udokumentowane w latach 70-tych, na głębokości 850-2 300 m. Dla tych złóż w 1996 roku zostały na nowo opracowane i przyjęte kryteria bilansowości, na podstawie których zasoby złóż Krzemianka i Udryńzostały wówczas zakwalifikowane jako pozabilansowe ze względu na niskie zawartości metali, a głównie wanadu (średnio w złożu 0,26-0,31 % V2O5) i głębokość udokumentowania. Aktualnie rudy magnetytowo-ilmenitowe mogą budzić zainteresowanie głównie jako surowiec wanadu. Wg oceny M. Niecia(*) brzeżna zawartość ekwiwalentna V2O5 w rudzie bilansowej powinna wynosić 0,73 % - przy takim kryterium zasoby złóż suwalskich wynosiłyby 1 % zasobów wcześniej udokumentowanych. Odkrycia znacznych zasobów tego typu złóż na świecie, płytko występujących na wychodniach, szczególnie w RPA, wskazuje, że ewentualne zagospodarowanie rud suwalskich nie może być brane pod uwagę w przewidywalnej przyszłości. Wg cytowanego autora, uznanie tych rud „nawet za pozabilansowe wydaje się oceną zbyt optymistyczną. Ewentualna eksploatacja jest oceniana jako wybitnie konfliktowa. Należy je traktować jako interesujący obiekt geologiczny, bez znaczenia praktycznego”. W tym stanie, w Polsce, praktycznie brak jest złóż rud żelaza. Udokumentowane małe złoże darniowych rud żelaza Dębe Małe o zasobach 8 tys. t przeznaczone jest do innych zastosowań niż metalurgia żelaza, a m. in. do oczyszczania gazów przemysłowych jako sorbent siarkowodoru, dwutlenku węgla i organicznych związków siarki oraz w innych dziedzinach w ochronie środowiska. Opracował: Stanisław Z. Mikulski (*)Nieć M., 2003 – Ocena geologiczno-gospodarcza złóż wanadonośnych rud tytanomagnetytowych masywu suwalskiego. Gospodarka Sur. Min., t. 19 z. 2, str. 5 – 28. Wyd. IGSMiE PAN Kraków. źródło: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
Przez kolejne 25 lat prowadzono dalsze prace rozpoznawcze, których efektem było udokumentowanie zasobów geologicznych suwalskich rud żelaza. Zasoby te wynoszą 1,34 mld ton. Obecnie złoża zlokalizowane w masywie suwalskim nie mają znaczenia przemysłowego, przede wszystkim ze względu na zbyt niską zawartość metali i dużą
Najgłębiej położona trasa turystyczna na świecie Odwiedziliśmy na Ukrainie najgłębiej położoną trasę turystyczną na świecie. W Kopalni rud żelaza w miejscowości Krzywy Róg można zjechać 1556 m w głąb ziemi. Najgłębsza w Polsce Kopalnia Budryk ma ok. 1300 m, jednak nie można jej zwiedzać. 24 Zobacz galerię Albin Marciniak / Onet Podziemna atrakcja naszego wschodniego sąsiada w ramach turystyki industrialnej została udostępniona trzy lata temu. Takich miejsc dedykowanych miłośnikom przemysłu w Krzywym Rogu jest oczywiście więcej, jak huta stali czy walcownia rur grupy Arcelor Mittal. Kupił rodzinie działkę rekreacyjną i odkrył tajemniczą kopalnię srebra Krzywy Róg, Ukraina Z uwagi na wyższe ciśnienie panujące na tej głębokości, każdy z chętnych przechodzi badanie i ciśnienie krwi. Przed zjazdem nie zaleca się picia kawy, a alkohol jest oczywiście zabroniony. Każdy z uczestników zakłada ubiór roboczy, wraz z bawełnianą bielizną, a zamiast skarpetek tradycyjne onuce. Dodatkowo kalosze, kask, lampa czołowa i pojemnik z maską przymocowany do paska, na wypadek obecności metanu czy innego zagrożenia. Stała temperatura na tej głębokości to ok. 20 st. C przy dużej wilgotności. Największa dziura w ziemi wykopaną ręcznie, z pomocą tylko kilofów i łopat! Najgłębszą kopalnią na świecie jest kopalnia złota Tau-Ton w Republice Południowej Afryki, której głębokość wynosi prawie 4 kilometry, a temperatura sięga plus 50-60 stopni. Jednak tam nie jest możliwe zwiedzanie turystyczne, podobnie jak w innych kopalniach o tak dużych głębokościach. Krzywy Róg to główny ośrodek ukraińskiego przemysłu metalurgicznego. Pola rudonośne ciągną się na przestrzeni wielu kilometrów i podobnie rozciągnięta jest zabudowa przemysłowo mieszkaniowa. Transport publiczny jest dobrze rozbudowany. Linie tramwajowe i trolejbusowe łączą najodleglejsze zakątki miasta oraz funkcjonuje Metro. 1/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 2/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 3/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 4/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 5/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 6/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 7/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 8/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 9/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 10/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 11/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 12/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 13/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 14/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 15/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 16/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 17/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 18/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 19/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 20/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 21/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 22/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 23/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet 24/24 Trasa turystyczna w Kopalni rud żelaza Krzywy Róg na Ukrainie Albin Marciniak / Onet Data utworzenia: 29 listopada 2021 14:04 To również Cię zainteresuje Masz ciekawy temat? Napisz do nas list! Chcesz, żebyśmy opisali Twoją historię albo zajęli się jakimś problemem? Masz ciekawy temat? Napisz do nas! Listy od czytelników już wielokrotnie nas zainspirowały, a na ich podstawie powstały liczne teksty. Wiele listów publikujemy w całości. Znajdziecie je tutaj.
. 3iqbskh5rx.pages.dev/2363iqbskh5rx.pages.dev/3883iqbskh5rx.pages.dev/4943iqbskh5rx.pages.dev/4073iqbskh5rx.pages.dev/5063iqbskh5rx.pages.dev/2993iqbskh5rx.pages.dev/2073iqbskh5rx.pages.dev/9703iqbskh5rx.pages.dev/3653iqbskh5rx.pages.dev/6333iqbskh5rx.pages.dev/5253iqbskh5rx.pages.dev/2153iqbskh5rx.pages.dev/9713iqbskh5rx.pages.dev/593iqbskh5rx.pages.dev/280
rudy żelaza w polsce mapa
