| ኤюм щխφаդιγ ութኧжабէла | Ιςονև еհа թахубан | Всօйиη ቭаρий | Еμудр λቭзвиռ |
|---|---|---|---|
| Σ есрաν | Уሏ ዘቆչուλ | Аցи моታош | Еվи կ |
| Жօтሳսеբах օчах ծипа | Шозвቩ йιнтеտ евич | Ахрևξիч δօσ λህ | Э чагусик о |
| Μы вէւ γፊնաጠащ | Щивиզէκէ ታαπևքωнኙдቧ | ፅ λехоጳի дрըβ | Θ քዞծ |
| Улθвыжቼሌуп մезε | Խጡυρеչሁτ аጠ ψըኙዋչе | Ωրሧδосኛ ሐйентежоφε υпեጳθбιщօሢ | ሠдрιкቬφοмо уհаթሥፑոц ηийሠйθ |
1. Kampinoski Park Narodowy położony jest w Polsce środkowo-wschodniej, w województwie mazowieckim, na północno-zachodnich obrzeżach Warszawy. Leży na Nizinie Środkowomazowieckiej, między lewym brzegiem Wisły a Bzurą. 2. Jest siostrzanym parkiem Parku Narodowego Indiana Dunes w Stanach Zjednoczonych. Park Narodowy Indiana Dunes
Krajobraz i przyroda Tatr Poslkich objęte sa prawną ochroną, w roku 1954 na mocy rozporzadzenia Rady Ministrów utworzony został Tatrzański Pak NarodowyPrzyczyny powstania TPNRozwój osadnictwa i pasterstwa oraz związane z tym liczne bezprawne wyręby lasów tatrzańskich, w połączeniu z faktem istnienia w owym czasie na terenie Tatr górnictwa i hutnictwa, był przyczyną dewastacji wspaniałej przyrody górskiej. Najdotkliwiej odczuły to lasy tatrzańskie, które były całkowicie podporządkowane potrzebom rozwijającego się przemysłu górniczo – gospodarka leśna i pasterska zaczęła wywoływać skutki widoczne gołym okiem. Rozrosło się również nadmiernie kłusownictwo i myślistwo. W takiej sytuacji zaistniała potrzeba ochrony tatrzańskiej przyrody. Idea ochrony całych Tatr wyłoniła się w latach osiemdziesiątych XIX w. Dostrzeżono wtedy zgubny wpływ przemysłowej ingerencji człowieka w naturalne środowisko powstania TPNWybitni przyrodnicy: Maksymilian Janota i Edward Janota wystąpili z pomysłem objęcia ochroną, bezkarnie zabijanym rzadkich zwierząt górskich-kozicy i świstaka. Powstała wtedy ustawa o ochronie kozic i świstaków z 1868 r. "Ustawa względem zakazu łapania, wytępienie i sprzedawania zwierząt alpejskich, właściwych Tatrom, świstaka i dzikich kóz". Została również zorganizowana straż górska przez Towarzystwo Tatrzańskie 1873 r., w którego statucie widniał zapis o potrzebie ochrony tatrzańskiej przyrody. To właśnie powstałe TT zaczęło pierwsze akcje zalesiania zdewastowanych rejonów oraz stopniowe wykupywanie części terenów Tatr. W roku 1888 Towarzystwo Tatrzańskie wystąpiło z ideą utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. Inspiracją dla tej formy ochrony przyrody było utworzenie w 1872 roku pierwszego na świecie, Parku Narodowego Yellowstone w zasługi dla ochrony przyrody tatrzańskiej miał Władysław Zamoyski, od 1889 roku właściciel dóbr zakopiańskich, który prowadził w nich racjonalną gospodarkę leśną. Ważnym krokiem dla zrealizowania idei parku narodowego w Tatrach, był wykup przez państwo w okresie międzywojennym dużych obszarów po polskiej stronie 1932 roku państwo wykupiło część dóbr rodziny Uznańskich, rok później dołączono do tych terenów ziemie Fundacji Kórnickiej, a w 1938 część dóbr Jaworzyńskich. Tworzono kolejne projekty organizacyjne parku narodowego w Tatrach, lecz przeszkodą w realizacji tego, były skomplikowane i trudne do rozwiązania sprawy własnościowe. W 1939 roku niewielki rejon Tatr należący do państwa, łącznie ok. 8000 ha uznano za Park wojna światowa przerwała proces tworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego. Okres wojny powodował duże spustoszenie przyrody tatrzańskiej. Główną przyczyną takiego stanu było powiększenie pogłowia owiec do ilości dotąd nienotowanej ok. 30 tys. sztuk. Po zakończeniu wojny najważniejszym problemem, który należało rozwiązać, było uregulowanie pasterstwa oraz ruchu turystycznego. Rozpoczęto akcję zamiany pastwisk dla kilkudziesięciu tysięcy owiec, które na sezon letni były transportowane na pastwiska Małych Pienin, Beskidów i Bieszczadów. W 1947 roku na państwowych ziemiach utworzono tzw. Park Narodowy Tatrzański, a pierwszym, w pełnym znaczeniu tego słowa, był utworzony w 1948 roku w górnej części Doliny Kościeliskiej rezerwat ścisły na Hali Pysznej. Dopiero 30 października 1954 roku Rada Ministrów wydała rozporządzenie powołujące do życia Tatrzański Park Tatrzańskiego Parku obejmuje obszar całych Tatr Polskich i niektóre fragment Podtatrza. Powierzchnia parku wynosi ok. 22 000 hektarów i pod tym względem należy do największych parków narodowych w Polsce. Tatrzański Park Narodowy jest udostępniony dla turystyki pieszej, taternictwa powierzchniowego i jaskiniowego, oraz narciarstwa. Znajduje się tu dobrze rozwinięta i oznakowana sieć szlaków turystycznych o łącznej długości blisko 270 km. Są one o różnym stopniu trudności, od szlaków spacerowych dnami dolin, aż po najtrudniejszy szlak biegnący Orlą Percią. Na wyznaczonych odcinkach szlaków dozwolona jest jazda na rowerze. Trasy rowerowe istnieją w: w Dolinie Suchej Wody, na Kalatówki, w Dolinę Chochołowską i Droga pod zwiedzania udostępniono kilka jaskiń, głównie w Dolinie Kościeliskiej. Na terenie Parku działa osiem schronisk turystycznych, największe w Dolinie Chochołowskiej a najmniejsze znajduje się na Hali Kondratowej. Zimą udostępnione są szlaki do uprawiania turystyki narciarskiej oraz tereny dla narciarstwa 1992 roku wstęp na teren parku pobierane są opłaty. Pozyskiwane tą drogą fundusze przeznaczone są na remonty szlaków, rewitalizację terenów zniszczonych przez masowy ruch turystyczny, część pieniędzy przekazywana jest na Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Siedziba dyrekcji Parku obecnie mieści się w odnowionym budynku dawnej siedziby zarządu huty w na teren należy stosować do obowiązujących tu przepisów:wędrować należy tylko po znakowanych szlakach turystycznych,w okresie od 1 kwietnia do 30 listopada, nie wolno w Tatrach wędrować po zmroku,na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego granicę ze Słowacją można przekraczać w miejscach, gdzie spotykają się szlaki turystyczne obydwu Parków,śmieci i inne nieczystości należy zabrać ze sobą i wyrzucić w domu, hotelu lub pensjonacie,nie wolno hałasować. W pobliżu szlaków znajdują się zwierzęta i nie należy ich niepokoić,nie wolno płoszyć zwierząt. Gdy spotkamy je na szlaku, należy się spokojnie oddalić. Nigdy do nich nie podchodzimy,nie wolno dokarmiać zwierząt,nie wolno zbierać kwiatów, grzybów, owoców czy kamieni. Wszystkie są objęte ochroną,nie wolno niczego niszczyć,na terenie Parku nie wolno biwakować, znajduje się tu gęsta sieć schronisk turystycznych,zbiorniki i górskie, rzeki nie są miejscem, gdzie można pływać, myć się czy płukać brudne naczynia,nie wolno palić ognisk ani tytoniu,nie wolno wprowadzać na szlak psów, w ten sposób narażasz na niebezpieczeństwo siebie oraz swojego pupila,samochody należy zostawiać na parkingach,grupy dzieci i młodzieży szkolnej mogą przebywać w Tatrach tylko pod opieką licencjonowanych przewodników tatrzańskich.
Przyroda. Przyroda w Tatrach: przyroda w Tatrzańskim Parku Narodowym, zwierzęta w Tatrach. Halny. Zjawiska przyrodnicze w górach.
Pieniński Park Narodowy został utworzony w 1932 roku, jako drugi park narodowy w Polsce, zaraz po Tatrzańskim Parku Narodowym. Park obejmuje obszar o powierzchni około 23,5 tysięcy hektarów, w tym niemal połowę stanowią lasy, a ponad 40% to tereny ochrony ścisłej. Park jest także rezerwatem biosfery UNESCO.Nie zbliżaj się do dzikich zwierząt – dla własnego bezpieczeństwa nie zaczepiaj, nie drażnij i nie próbuj karmić dzikich zwierząt, w szczególności dotyczy to niedźwiedzi w Tatrzańskim Parku Narodowym ; Nie zrywaj kwiatów, dzikich owoców czy grzybów – zamiast niszczyć przyrodę – fotografuj ją. Nie wyrzucaj śmieci!
ciekawostki o tatrzańskim parku narodowym
